کانال چهارگوش

کانال چهارگوش از جمله کانال های هوارسانی در سیستم های تهویه مطبوع می باشد که این عناصر را می توان از مهمترین اجزاء سیستم تأسیساتی دانست زیرا در صورت فقدان آن هوای تولیدی به هیچ عنوان امکان انتشار را نخواهد داشت و در حقیقت بدون کانال، سیستم مطبوعی نیز نخواهیم داشت. کانال های هواررسانی از گذشته تا به امروز بسیار مورد استفاده قرار گرفته اند و با ورورد تکنولوژی به عرصه ساختمان و تأسیسات ساختمانی شاهد ابداع محصولات جدید و گسترش روزافزون این گونه محصولات در دنیای امروز هستیم. به طور کلی کانال انتقال هوا در دو نوع کانال گرد و کانال چهارگوش از ورق گالوانیزه یا آلومینیوم بر اساس نوع کاربری فضا، ساخته و در مراحل میانی پس از اجرای سفت کاری بنا بر اساس طراحی انجام شده در مکان های مورد نظر قرار می گیرند.

همانطور که پیش تر گفته شد، در دنیای معاصر و همگام با گسترش دامنه نفوذ تکنولوژی در ابعاد مختلف زندگی امروز اجزای ساختمانی نیز با این روند همگام شده و می توان گفت که کانال های هوارسانی علاوه بر انواع ذکر شده دارای نمونه های مشابه جدیدی مانند کانال پیش عایق، کانال فلکسیبل هوا ، کانال پارچه ای و کانال پلاستیکی که هرکدام دارای کاربرد خاص هستند، می باشند. اما با تمامی این تفاسیر کانال های فلزی و از جمله کانال چهارگوش به دلیل استحکام بالا و آسانی نصب و اجرا بیشتر مورد استفاده قرار گرفته اند. ضمناً در برخی موارد بنابر شرایط موجود امکان استفاده از ورق استیل نیز می باشد.

از لحاظ شکل هندسی و ظاهری، کانال گرد دارای بازدهی بیشتری نسبت به کانال چهارگوش بوده اما مشکل اجرای آن کمبود و یا در واقع نبود فضای کافی و مناسب در بسیاری از ساختمان ها و همچنین مشکلات اجرایی و انشعابات آن می باشد. لذا از این محصول در سوله های ورزشی و اماکن صنعتی مانند کارخانجات استفاده می شود. این کانال دارای مقطع مربع راندمان بالاتری نسبت به سایر مقاطع کانال چهارگوش می باشد اما بازهم به دلیل نبود فضای مناسب و سختی در اجرا غالبا از کانال مستطیل شکل استفاده می کنند.

ابعاد کانال های هوا مانند کانال چهارگوش به میزان هوای انتقالی که با فوت مکعب در دقیقه (cfm) و سرعت هوا که با فوت در دقیقه (fpm) اندازه گیری می شود، وابسته است. با تقسیم این فاکتور ها بر یکدیگر مساحت سطح مقطع کانال بر حسب فوت مربع به دست می آید. مقدار هوای انتقالی (cfm) توسط کارشناس مربوطه یا همان مهندس تأسیسات با توجه به موقعیت، مساحت و نوع کاربری بنا به دست می آید. چناچه زمانی فقط یک دستگاه تهویه مطبوع داشته باشیم می توان این میزان را از مشخصات فنی دستگاه تهویه مطبوع مربوطه به دست آورد. لازم به ذکر است که در راستای تعیین ابعاد کانال هوا و یا به صورت کلی کانال در بنا، سرعت مجاز نیز در انواع بنا با توجه به کاربری های متععد آن مانند مسکونی، درمانی، تفریحی، اداری، صنعتی و غیره متفاوت می باشد.

مزایای کانال چهارگوش

اولین نسل کانال ها به شمار می آید و نام گذاری آن نیز بر اساس شکل ظاهری آن می باشد. از دیگر موارد کاربرد کانال ها می توان به خارج کردن هوای اگزاست فن و یا حتی دفع زباله اشاره کرد که بر مزایا کانال ها و از جمله کانال چهارگوش می افزاید. در ذیل به مزایای کلی و مشخصات فنی و پس از آن به معایب کانال چهارگوش خواهیم پرداخت

  • تجهیزات در دسترس و ارزان و عدم نیاز به تجهیزات گران
  • نمایندگی فروش متعدد کانال چهارگوش در کشور و نحوه خرید و فروش آسان
  • هزینه پایین و ارزان کانال چهارگوش و لیست قیمت در دسترس
  • طراحی آسان کانال چهارگوش
  • سرعت اجرای کانال چهارگوش بالا می باشد.
کانال چهارگوش

معایب کانال چهارگوش

در هنگام تولید کانال چهارگوش گالوانیزه برای اتصال ورق ها از چکش کاری استفاده می کنند که این امر سبب از بین رفتن روکش گالوانیزه می شود که به مرور زمان و با عبور هوا رطوبت نیز سبب زنگ زدگی و در نتیجه تولید عوامل بیماری زا مانند قارچ ها و باکتری می شود که این عوامل بر معایب کانال چهارگوش افزوده و مشکلات اجرای آن را در پی خواهد داشت. عایق کاری کانال چهارگوش گالوانیزه همراه با پشم سنگ و یا غالبا پشم شیشه می باشد که به دلیل وجود منافذ در کانال، ذرات این عایق ها در فضا پراکنده شده و مشکلاتی برای سلامتی افراد به وجود خواهد آورد. برای این منظور توصیه می شود که از جایگزین های دیگری مانند عایق الاستومری برای عایق کاری کانال چهارگوش گالوانیزه استفاده شود. علاوه بر این عایق کاری کانال چهارگوش پس از نصب مشکلات اجرایی را در فضاهایی که محدودیت ارتفاع داشته و دسترسی به آن ها سخت است را سبب می شود

کانال چهارگوش
اتصالات کانال چهارگوش
  • برای آنکه یک کانال چهارگوش در یک سیستم تهویه مطبوع کار خود را به درستی و بدون نقص انجام داده و دچار هیچ گونه مشکلی نگردد نیازمند اتصالات کانال چهارگوش می باشد.
  • هریک از این اتصالات کانال چهارگوش (Rectangular duct connectors) با دقت و کیفیت بسیار بالایی مانند خود کانال های هوا تولید می گردند چراکه آنها هم توسط ماشین آلات مدرن و پیشرفته در کارخانه های صنعتی تولید می شوند
  • اتصالات کانال چهارگوش را می توان به ورق گالوانیزه تجهیز نمود تا مقاومت آنها افزایش یابد چراکه بسیار مهم است تا این قطعات در برابر عوامل جوی و محیطی مقاوم باشند. چون ممکن است اتصالات کانال چهارگوش در معرض انواع آب وهوای مختلف و در محیطی خارج از فضای داخلی تعبیه گردند به همین دلیل بسیار مهم است تا در ساختار آنها از موادی استفاده گردد تا آن ها را در برابر عواملی همچون رطوبت، حرارت، سرما و گرما، حشرات و باکتری ها و انواع اسیدها و مواد مضر موجود در هوا و یا رطوبت مقاوم و مستحکم سازد تا بسیار دیرتر فرسوده گردند و این امر موجب افزایش طول عمر این قطعات گردد.
  • اتصالات کانال چهارگوش شامل محصولات گوناگونی می باشد. این محصولات شامل سه راهی ها، چهار راهی ها، زانویی ها، انواع تبدیل ها، شلواره ها، گسکت ها، ساپورت ها، رابط ها، بست ها، دمپر ها، دریچه ها، هود و… می باشد.
  • اتصالات کانال چهارگوش در یک سیستم کانال کشی وابسته به نیاز کانال و محل پروژه در قسمت های مختلفی قرار داده می شوند و به عملکرد پروژ کمک می نمایند. ذکر این نکته الزامیست که ممکن است تمامی اتصالات کانال چهارگوش در یک پروژه تهویه مطبوع مورد استفاده قرار نگیرند و تنها تعدادی از آنها مورد استفاده قرار بگیرد.
  • اتصالات کانال چهارگوش سه راهی ها شامل سه سر انشعابی چهارگوش است که در قسمتی از پروژه که به استفاده از آن نیاز می باشد تعبیه می گردد.
  • اتصالات کانال چهارگوش چهار راهی ها هم شامل چهار انشعاب چهارگوش می باشد که آن هم متناسب با نیاز پروژه در جای معین خود قرار داده می شود.
  • زانویی ها هم زمانی مورد استفاده قرار می گیرند که کانال بخواهد با زاویه ای خاص تغییر جهت بدهد که این زوایا شامل 90، 45، 30، 60 درجه و… می باشند.
  • اتصالات کانال چهارگوش بسیار گسترده می باشند و اگر تولید و پس از آن نصب و اجرای آن به درستی و بدون کوچکترین مشکلی صورت بگیرد می تواند موجب بهبود عملکرد پروژه گردد و در کارایی بالا و طول عمر طولانی سیستم نقش بسزایی داشته باشد.