دمپرها
دمپر، دریچه یا صفحه ای فلزی می باشد که از پرکاربردترین وسیله کنترل جریان هواوغبار در دستگاه های تهویه مطبوع HVAC نظیر هواسازوغبارگیرها جهت کنترل جریان هوای داخل کانال و دیگر تجهیزات می باشد.
باز و بسته کردن و همچنین کنترل میزان جریان هوا توسط دمپر امکان پذیر می باشد، همچنین با تنظیم تیغه های دمپر امکان تغییر جهت جریان هوا میسر می گردد.
دمپرها انواع مختلفی دارند که در زیر به بعضی موارد اشاره می گردد:
- دمپرهای وزنی (ثقلیGravity dampe)
- دمپر ضد حریق ( کنترل آتش)
- دمپرهای ضد انفجار (Blast Damper)
- دمپر پروانه ای
- دمپر دیافراگمی
- دمپر صنعتی
تیغه دمپرها میتواند به صورت ثابت که به آن دمپرهای لوور Louver نیز گفته می شود و همچنین متحرک اتوماتیک یا دستی باشد.
دمپرهای دستی به وسیله یک دسته باز و بسته می گردند.
برای دمپرهای اتوماتیک موتوری، باید موتور دمپر در نظر گرفته شود. موتور دمپر (Actuator) موتوری است که روی دمپر قرار میگیرد و وظیفه کنترل دمپر به صورت اتوماتیک را دارد. موتور دمپر ها به صورت فنر برگشتی و بدون فنر برگشتی می باشند.
قطعات دمپر مختلف بوده و جنس آن برحسب ضرورت با توجه به نوع کاربرد و کارکرد و شرایط مکانی از گالوانیزه ، آلومینیوم ، استیل و … ساخته می شوند که تیغه های آن ها میتواند ثابت و یا متحرک باشند.
دمپر بین کانالی برای کنترل میزان هوای عبوری از کانال یا داکت هوا استفاده می‌شود. از طریق این وسیله میتوان دبی جریان هوای داخل کانال یا پشت دریچه‌های هوا را تنظیم یا قطع کرد. دمپرهای بین کانالی از یک یا چند پره در داخل ساختار خود برخوردار هستند که این پره‌ها به وسیله اهرم‌های خاص و به هم متصل با دو نوع دستگیره دستی و موتور الکتریکی به حرکت درمی‌آیند. حرکت پره‌ها در دمپر امکان کنترل و تنظیم میزان عبور هوا را فراهم می‌کند. دمپرهای بین کانالی انواع مختلفی دارند که از جمله آنها باید به دمپر ضد حریق، دمپر بادی یا بالانس دمپر، دمپر هوابر، دمپر مدل موازی، دمپر کانال گرد و دمپر پشت دریچه گرد اشاره کرد.
دمپر دستی
دمپر دستی برای آب‌بندی و انتقال هوا یا کنترل جریان هوا بین مسیرها مورد استفاده قرار میگیرد. این دمپرها یک دریچه یا صفحه فلزی هستند که از جریان هوا در داخل دودکش، کانال، تهویه مطبوع و دیگر تجهیزات کنترل هوا جلوگیری کرده و یا آن را تنظیم می‌نمایند. در تولید این دمپرها از ورق گالوانیزه و آلومینیوم استفاده می‌شود که قابلیت تنظیم آن به وسیله اهرم متصل به تیغه‌های میانی میسر است. جابجایی اهرم سبب تغییر وضعیت و جابجایی تیغه‌های میانی شده و یکی از حالات کاملا بسته، نیمه باز و کاملا باز را به وجود می‌آورد. دمپرهای دستی به صورت گرد و چهارگوش تولید می‌شوند و در هر اندازه و مدلی میتوانند مورد ساخت قرار بگیرند. همچنین این دمپرها میتوانند به تیغه‌های تک لایه با هندسه V شکل و یا تیغه‌های دولایه با هندسه آیلرون مجهز شوند. برای آب‌بندی بهتر در آنها هم میتوان در صورت نیاز مشتری، از نوار آب‌بندی فولادی در زمان اتصال محور تیغه به قاب استفاده کرد. همچنین میتوان یک نوار آب‌بندی لاستیکی سیلیکونی روی لبه تیغه اضافه کرد تا میزان نشتی هوا در زمان بسته شدن کامل دمپر کاهش پیدا کند.
عملکرد دمپر دستی
از دمپرهای دستی برای توقف یا تنظیم جریان هوا در مجاری استفاده می‌شود و مهمترین کاربردشان همین موضوع است. این دمپرها ممکن است در خط اصلی کانال و یا در هر یک از خطوط کناری اتاق بین کانال‌ها قرار بگیرند تا از ورود هوای بلااستفاده به اتاق جلوگیری شود. دمپر بین کانالی دستی، به صورت دستی و خودکار تنظیم می‌شود. این دمپرها با یک دسته دمپر نصب شده در فضای بیرونی دمپر، مورد تنظیم قرار می‌گیرند.
عملکرد دمپر بین کانالی دستی را میتوان با یک شیر آب مقایسه کرد. شیر آب برای اتصال آب، تنظیم دبی آب و جداسازی آب استفاده می‌شود. دمپرهای دستی هم همین کار را با هوای جاری انجام می‌دهند که این عمل از طریق تیغه‌های به کار رفته صورت میگیرد. تیغه‌های دمپر دستی دیسکی شکل هستند و میتوانند به کنترل جریان هوا به خوبی کمک نمایند. در ساخت بیشتر دمپرهای دستی از فولاد گالوانیزه، آلومینیوم و یا فولاد ضد زنگ استفاده می‌شود. برای همین مقاومت خوب و طول عمر بالایی دارند.
کاربردهای دمپر دستی
بسته به نحوه قرارگیری تیغه‌ها در دمپر، میتوان آنها را به دو نوع تقسیم کرد. مورد اول دمپری است که تیغه‌های آن به صورت موازی قرار میگیرد. مورد دوم هم دمپرهای پیچ خم کدهای 7 و 8 است. از کاربرد این دمپرها هم میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- دمپر برای تنظیم سرعت جریان هوا کاربرد دارد.
- دمپرهای دستی را میتوان در مسیر کانال اصلی قرار داده و در مسیرهای جانبی نیز آنها را نصب کرد.
- این دمپرها برای کنترل، تنظیم یا خاموش و روشن کردن هوای ورودی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
دمپر بین کانالی موتوری
دمپر بین کانالی موتوری، جهت قطع و وصل کردن جریان هوا یا تنظیم هوا در سیستم کانال‌کشی استفاده می‌شود. باز و بسته شدن این دمپرها به وسیله موتور دمپر صورت میگیرد که انتخاب موتور دمپر بستگی به پارامترهای مختلفی دارد. مواردی چون کیفیت ساخت دمپر، نحوه اتصال پره به بدنه دمپر و ابعاد دمپر از مهمترین پارامترها برای انتخاب موتور دمپر است. علاوه بر این باید به نوع کاربری دمپر و محل نصب آن نیز توجه شود. این یعنی موتور یک دمپر نصب شده در خروجی هواساز با موتور یک دمپر نصب شده در مسیر جریان هوای داخل کانال کاملا متفاوت است و هر یک به موتور خاصی نیاز دارند. دمپرهای بین کانالی موتوری به دو دسته موتوری گرد و موتوری چهارگوش تقسیم می‌شوند.
ساختار دمپر موتوری
دمپرهای بین کانالی موتوری میتوانند به صورت تک پره یا چند پره ساخته شوند. این پره‌ها به کمک یک اهرم که از جنس پی وی سی یا آهنی است، میتوانند تا اختلاف فازی 90 درجه باز و بسته شوند. با تغییر زاویه پره‌ها در مسیر هوای کانال، راه جریان هوا مسدود و یا باز می‌شود و جریان مورد کنترل قرار میگیرد. پره‌های دمپر موتوری در زمان باز و بسته شدن دو به دو در خلاف جهت هم به چرخش درمی‌آیند. برای همین به آن دمپر متقابل نیز می‌گویند.
دمپر برقی (موتوری) دایره‌ای و مستطیلی
-دایره‌ای-و-مستطیلی.jpg)
دمپر برقی دایره‌ای در جهت کانال‌های دایره‌ای همچون کانال‌های مارپیچ استفاده می‌شود که یک حجم استوانه‌ای شکل دارد که در وسط این استوانه یک تیغه مدور نصب شده است. از طرفی ساختار بدنه دمپر برقی مستطیلی، به شکل مستطیل است و در وسط آن تیغه‌های موازی قرار گرفته‌اند. تیغه‌های موازی دمپر به یک محور و در کنار بدنه دمپر وصل شده‌اند که محور نیز به یک موتور متصل است. دمپرهای برقی گرد و مستطیلی اغلب با استفاده از ورق‌های گالوانیزه ساخته می‌شوند. اما برای کاربردهایی چون صنایع غذایی، مواد شوینده و آزمایشگاه‌ها باید از ورق‌های آلومینیومی و فولادی برایشان استفاده شود.
کاربرد دمپر برقی موتوری
دمپرهای برقی از اصلی‌ترین انواع دمپر هستند که با استفاده از اتصال به برق میتوان آنها را اتوماتیک کرد. این دمپرها هم برای کنترل جریان هوا استفاده می‌شوند و باز و بسته شدنشان به صورت خودکار انجام می‌گردد. برای همین نیازی به باز و بسته کردن آنها به صورت دستی نیست. از دمپرهای برقی بیشتر در سیستم‌های تهویه هوای صنعتی استفاده می‌شود. چرا که کاربر دیگر نیازی به انجام کار خاصی ندارد و زمانی که دستگاه تهویه روشن باشد، این دمپر باز می‌شود تا جریان هوا به بهترین شکل کنترل شود. زمانی هم که دستگاه تهویه خاموش شود، دمپر بسته می‌شود. دمپرهای برقی در انواع مختلفی موجود هستند و بسته به نیاز باید یکی از آنها را خریداری کرد. قیمت دمپر برقی هم به خاطر برخورداری از موتور دمپر برای باز و بسته شدن بیشتر است.
ساخت دمپر برقی
از موارد مهمی که در ساخت دمپر برقی باید به آن توجه شود، نسبت قدرت موتور دمپر برقی با قطر، ابعاد و ساختار بدنه دمپر است. برای مثال در دمپرهای برقی دایره‌ای، قدرت محرک دمپر با قطرهای کوچک 2 نیوتون متر کافی است. حال اگر قطر دمپر برقی به مقدار متوسط ارتقا پیدا کند، باید از موتوری با توان بالاتر برای آن استفاده کرد که حدود 4 نیوتون متر است. هر چقدر قطر و ضخامت صفحه گرد دمپر برقی بیشتر باشد، قدرت موتور دمپر هم بیشتر می‌شود. این موارد در رابطه با قدرت موتور الکتریکی دمپرهای مستطیلی نیز صادق است. در واقع باید به نسبت بین ابعاد و ضخامت دمپر و توان موتور توجه شود تا موتور قابلیت چرخش و بستن تیغه‌های دمپر را داشته باشد. این باعث می‌شود تا دمپر با حداکثر راندمان خود به کارش ادامه دهد.
قیمت دمپر بین کانالی
از آنجایی که دمپرهای بین کانالی انواع مختلفی دارند، از قیمت‌های متفاوتی هم برخوردار هستند. برای مثال قیمت دمپر دستی با دمپرهای موتوردار یا همان برقی متفاوت است. هر چقدر هم دمپرها از کیفیت ساخت بیشتری برخوردار باشند، با قیمت بالاتری به فروش می‌رسند. توجه به کیفیت دمپر بسیار مهم است و باید حتما به سراغ خرید دمپر با کیفیت بالا رفت. چرا که دمپرهای بی‌کیفیت عمر زیادی ندارند و ممکن است پس از مدتی مجددا نیاز به تعویض پیدا کنند. با تعیین نوع دمپر میتوانید از قیمت روز آن مطمئن شوید. برای اطلاع از قیمت آنها هم میتوانید با کارشناسان فروش شرکت سبلان تهویه برودت در تماس باشید.
