دودکش موتورخانه
ساخت و اجرای دودکش موتورخانه صنعتی از نظر سیستمی و اصول مهندسی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. با فشار و درجه حرارت مشعل دیگ های موتورخانه دودکش نیز با مشخصات فنی مورد نیاز ساخته و اجرا می شود. جنس و ضخامت ورق دودکش موتورخانه صنعتی حائز اهمیت می باشد و تنوع زیادی دارد .جهت ساخت دودکش موتورخانه صنعتی از ورق گالوانیزه سیاه و روغنی استفاده شده که شامل قسمت هایی همچون لوله راسته زانو تبدیل و سه راهی است که این قطعات با فلنچ یا به صورت فتینگی به هم متصل خواهد شد . نصب کلاهک در بام به صورت اچ یا پره ای از الزامات سیستم دودکش موتورخانه صنعتی می باشد.
دودکش موتورخانه
دودكش ها اهميت ويژه اي در سيستم هاي احتراقي دارند و علاوه بر خارج كردن ذرات و دود ناشي از احتراق، تاثیر مهمي هم در كاركرد سيستم بويلر موتورخانه دارند.
- اساس فعالیت دودكش ها وجود اختلاف فشار مابين دو نقطه است، به عبارت دیگر فشار در قسمت بالايی دودكش بسيار كمتر از فشار در بخش پايينی آن است و بنابراين يك جريان مداوم در راستاي عمود بر سطح زمين از پايين دودكش به سمت بالا شكل می گیرد. هر چقدر ارتفاع دودکش بيشتر شود، اختلاف فشار هم بيشتر می شود.
- وجود يك دودكش با قطر و ارتفاع مناسب در بويلر و ديگ بخار موتورخانه (بر اساس موارد مندرج در استانداردها و راهنمايي سازنده)، باعث ايجاد قدرت مكش بيشتر در داخل كوره بويلر شده كه در نتيجه آن، شدت جريان انتقال محصولات احتراقی بهبود می یابد و همزمان با افزایش ضريب انتقال جرمي سيالات داغ، انتقال حرارت در سطوح تماس بويلر نيز بهتر مي شود.
انتخاب دودکش موتورخانه مناسب
انتخاب دودكش نامناسب و يا اجراي نادرست آن، علاوه بر اثرات مخرب در كاركرد و راندمان بويلر، خطر ايجاد شرايط گازگرفتگي و مرگ را هم با خود به دنبال دارد. گزارش كارشناسان آتش نشاني، شركت گاز و ... گواه این مدعی است که علت بیش از 80 درصد حوادث گازگرفتگي مشكل دودكش ساختمان ها است.
نصب، اجرا و اصلاح دودکش موتورخانه ها با پيروي از مفاد استانداردها و مقررات ملي ساختمان اهميت بالایی در چگونگي كاركرد ايمن همراه با بازدهی مناسب موتورخانه دارد. برخي نكات مهم كه در محاسبه، انتخاب، نصب و اصلاح دودكش ها بايد بدان ها توجه كرد به قرار زیر است:
- دودکش واقع در داخل موتورخانه از جنس ورق فولادی سیاه انتخاب می شود و سپس با دو دست رنگ مخصوص محتوی ترکیبات روی و کروم روی آن پوشیده می شود.
- برای جلوگیری از نفوذ آب، دودکش ها بایستی دارای کلاهک مخصوص باشند
- جهت تنظیم فشار در دودکش، دریچه تعدیل فشار در محل مناسبی نصب شود
- جهت تخلیه دوده دودکش، در قسمت پایین آن باید دریچه بازدید پیشبینی شود
- دهانه خروجی دودکش موتورخانه، باید تا اندازه یک متر بالاتر از دست انداز پشت بام، امتداد پیدا کند
- اجرای دودکش ها باید حتی الامکان مستقیم و عمودی باشد و چنانچه نیاز به انحراف باشد، از 30 درجه بیشتر نشود. اگر در مسير قائم دوخم لازم شود، اختلاف شيب قسمت بين دوخم با خط زاويه قائم نباید بيش از 45 درجه باشد.
- جهت حداقل کردن ایجاد مکش معکوس، نیاز است که دهانه خروجی دودکش موتورخانه در محلی به دور از نواحی پر فشار نصب شود. گفتنی است که نواحی پر فشار در گوشه های ساختمان، دیوارهای جان پناه پشت بام یا زیر پیش آمدگی لبه های شیروانی سقف و یا در نزدیکی کانال های عمودی ایجاد می شود
- توجه شود که محل دهانه خروجی دودکش، بایستی در معرض جریان هوا بوده و در پناه ساختمان دیگری قرار نگرفته باشد.
- در مواقعی که دمای دود زیاد است، بايد جنس دودكش از مصالح نسوز ساخته شود. همچنین بایستی کلیه سطوح دودکش داخل موتورخانه به ضخامت حداقل 2 اینچ از عایق مخلوط سیمان با پنبه نسوز و همچنین روکش تور ریز گالوانیزه که بر روی آن ماستیک نسوز و رنگ نهایی مقاوم در برابر حرارت و آب کشیده می شود، پوشیده شود
- قسمت قائم دودكش موتورخانه بايد روي پايه هاي مناسب قرار داده شود تا وزن آن به پايه انتقال داده شود
- طول قائم دودكش موتورخانه باید توسط بست هاي مناسب به ديوارهای ساختمان محكم شود.
- عبور دودكش از فضاي داخلي ساختمان و سقف كاذب حمام مجاز نیست (به دلیل جلوگیری از پوسیدگی). كليه محل هاي اتصال دودكش موتورخانه بايستی كاملا دودبندی شوند.
- استفاده از قطعات لوله هاي سيماني پيش ساخته سر صاف (لب به لب) به عنوان دودکش ممنوع بوده و بايستی از نوع نر و ماده (فنجاني) استفاده به عمل آید.
- سطح مقطع دودكش با مكش طبيعي حداقل بايد برابر با دهانه خروجي دستگاه باشد (جز در مواردي كه به يك سيستم دودكش، چند دستگاه متصل است).
- محاسبه و انتخاب درست سطح مقطع دودكش بسيار حیاتی است. درصورتی که سطح مقطع كوچك انتخاب شود، سرعت دود در آن زیاد شده و سروصدا ایجاد خواهد كرد و دودکش نيز كشش مناسبی نخواهد داشت و اگر سطح مقطع بزرگ انتخاب شود، سرعت دود كم شده، درجه حرارت آن پايين آمده و در نتيجه كشش دودكش کم می شود
- طراحي، نصب و بازرسي دودكش در تاسيسات گرمايشي، تعويض هوا و تهويه مطبوع، بايستی مطابق با الزامات مندرج در فصل 11 از مبحث 14 مقررات ملي ساختمان ايران انجام گيرد. در اين مقررات حدود و دامنه كار، الزامات عمومي طراحي، دودكش قائم ساختماني، لوله رابط دودكش و دودكش قائم فلزي به دقت تعيين و شرح داده شده است
گالری
کنترل انبساط دودکش فلزی
مقدار انبساط دودکش فلزی در حدود 1 میلی متر بر متر طول به ازای هر 50 درجه سانتی گراد افزایش دمای است. قطر قطعه انبساط بایستی برابر با قطر دودکش فلزی در نظر گرفته شود. قطعه انبساط با اتصال جوشی لب به لب یا فلنج جوشی با دودکش وصل می شود.
در نقشه زیر، دو روش کنترل انبساط دودکش فلزی تک جداره نشان داده شده است. این جزئیات برای دودکش افقی یا قائم اجرایی است. جزئیات شکل سمت چپ دودکش در کارگاه قابل ساخت می باشد ولی قطعه انبساطی قید شده در شکل راست، در کارخانه تولید می شود.